Życie jednej komórki jest zależne od końcówek jej chromosomów, które zwane są telomerami. Palacze papierosów według danych najnowszych badań (Astuti, Y., Wardhan, A. Watkins, J. & Wulanigsih, C. (2017). Cigarette smoking and telomere length: A systematic review of 84 studies and meta-analysis. Environmental Research, 158, 480-489.) posiadają krótsze telomery niż osoby niepalące.
Nasze komórki regenerują się poprzez podział. Przy każdym podziale komórki nasze DNA, które jest zakodowane w danej komórce, jest kopiowane na do nowej komórki. Przy tym zjawisku ważną rolę odgrywają wyżej wymienione końcówki chromosomów, czyli telomery.
„Telomery może sobie wyobrazić jako plastikowe końcówki przy sznurówkach od butów. Bez tych końcówek sznurówki zaczynają się rozplątywać aż w końcu cała sznurówka jest tak luźna w swojej strukturze, że nie nadaje się do wypełnienia swojej funkcji.” – wyjaśnia Brian Luke z Uniwersytetu w Heidelbergu.
Przy każdym podziale komórki telomery stają się coraz krótsze. Gdy tylko się „zużyją” podział komórki ustępuje, a dotknięta tkanka obumiera, co może powodować nawet niewydolność danego narządu. Dlatego też długość telomerów jest markerem dla biologicznego wieku człowieka.
Międzynarodowy zespół badaczy z Anglii oraz Indonezji w naukowym review i metaanalizie pokazali, że palenie tytoniu ma związek z krótszymi telomerami.
Prawdopodobną przyczyną są wolne rodniki
Kierująca badaniami Wahyu Wulaningsih oraz jej zespół zebrali 84 różnych badań w których zbadano wpływ palenia papierosów na długość telomerów. Według wyników palacze tytoniu mają krótsze telomery w porównaniu z osobami niepalącymi. Ponadto zespołowi udało się znaleźć związek pomiędzy dawką a działaniem: im dłużej dana osoba pali, tym krótsze są telomery. Biologiczny wiek palaczy szybciej brnie do przodu niż ten u osób niepalących.
Przyczyną krótszych telomerów prawdopodobnie są wole rodniki, które poprzez palenie powstają w większej ilości. Wolne rodniki to atomy bądź cząsteczki, którym brakuje jednego elektronu. Takie układy uznawane są za agresywne, ponieważ odbierają one elektrony innym molekułom. Wolne rodniki mogą tym samym uszkodzić molekuł naszego DNA.
Jak wiadomo wolne rodniki znajdują się również w dymie oraz smole papierosowej. Ich zawartość w smole wynosi około 1017/g, natomiast w dymie jest ich około 1015 w jednym zaciągnięciu. Duże stężenie wolnych rodników w dymie papierosowym utrzymuje się przez ponad 10 minut.
U osób, które rzuciły palenie, wygląda na to, że telomery są w stanie się regenerować, ponieważ u tych osób telomery okazały się być dłuższe niż u osób, które obecnie palą.
